2022-10-24

Franczyza – czym jest i jakie niesie korzyści/ryzyka?

Istnieją różne modele prowadzenia działalności gospodarczej. Niektóre z nich pozwalają na szybkie i skuteczne rozwinięcie biznesu. Zalicza się do nich choćby franczyza.

Na czym polega ten rodzaj biznesu? Jak założyć franczyzę oraz jakie korzyści lub ryzyko się z nią wiąże? Więcej na ten temat napiszemy w dalszej części artykułu.

Franczyza – podstawowe informacje

Franczyza, nazywana też z angielskiego franchising, oznacza model oraz zarazem gotowy pomysł na biznes, szczególnie korzystny dla osób, które zamiast wdrażać własne idee, chcą skorzystać z już wypracowanych rozwiązań i wiedzy.

Jak głosi definicja, opublikowana w Europejskim Kodeksie Etycznym Franczyzy, oznacza ona system sprzedaży towarów, usług lub technologii, który opiera się na ścisłej współpracy dwóch niezależnych podmiotów – franczyzodawcy i franczyzobiorcy.

Franczyzodawca jest tą jednostką, która przekazuje:

  • nazwę i inne elementy identyfikacji wizualnej,
  • pełne „know how”, jak pozyskiwać klientów i prowadzić biznes,
  • pomoc handlową i techniczną.

Z kolei franczyzobiorca może korzystać z przedstawionych powyżej narzędzi i wsparcia, by prowadzić swoją firmę, oczywiście za odpowiednią opłatą franczyzową, określoną precyzyjnie w umowie, podpisanej na samym początku współpracy.

Różne rodzaje modelu biznesowego

Franczyza to nie jeden model funkcjonowania biznesu. Tak naprawdę można wydzielić wiele rodzajów franczyzy, w tym podmioty, które za główny obszar swojej działalności uznają:

  • dystrybucję towarów (artykuły przemysłowe, spożywcze, odzież, kosmetyki, paliwa),
  • usługi (gastronomia, edukacja, turystyka, bankowość i finanse),
  • rodzaj udostępnianej wiedzy (franczyza dystrybucji produktów, franczyza koncepcji działalności).

Franczyzodawca może zobowiązać się do przekazania tylko ogólnych informacji albo precyzyjnych danych na temat sposobów prowadzenia biznesu, metod pozyskiwania klientów oraz promowania firmy. Wszystkie te informacje powinny się znaleźć w umowie franczyzowej.

Jak rozpocząć prowadzenie franczyzy?

Choć forma umowy franczyzowej nie jest uregulowana w Kodeksie Cywilnym (rodzaj umowy nienazwanej), to jej stworzenie ma olbrzymie znaczenie dla formy i jakości współpracy między franczyzodawcą a franczyzobiorcą.

Nie da się jednoznacznie określić jednego, podstawowego wzorca. Można jednak stwierdzić, że każda umowa franczyzowa musi opisywać stan faktyczny oraz rzeczywisty cel działania.

Należy do niej wprowadzić:

  • wszystkie postanowienia na temat zawarcia umowy (czas trwania umowy, zasady przystąpienia do systemu, wysokość opłat),
  • informacje o prawach i obowiązkach każdej ze stron (zabezpieczenie wiedzy i znaków towarowych, działalność konkurencyjna, uprawnienia itp.),
  • adnotacje na temat możliwości i okoliczności rozwiązania umowy franczyzowej.

Precyzyjne określenie wszystkich elementów ułatwia późniejsze działanie oraz reguluje zakres praw i obowiązków każdego z podmiotów.

Franczyza – kto powinien się zdecydować na ten model?

Prowadzenie franczyzy to idealne rozwiązanie, które z różnych powodów nie chcą lub nie mogą wprowadzać w życie własnych pomysłów. Dzięki modelowi franczyzowemu zyskują stabilność w prowadzeniu już ugruntowanego rynkowo biznesu.

Franczyza bywa ciekawą opcją dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z przedsiębiorczością. Pozwala na szybszy rozwój oraz dostarcza gotowe know-how, z którego można czerpać dla rozwoju firmy oraz pogłębiania własnych umiejętności biznesowych.

Można więc stwierdzić, że franczyza jest to bezpieczny i wygodny sposób na prowadzenie biznesu, niemal od pierwszych dni przynoszącego zyski.

Franczyza – korzyści dla franczyzobiorcy

Jakie są zatem zalety systemu franczyzowego dla franczyzobiorcy? Przede wszystkim zyskuje on bezpieczeństwo i komfort korzystania z gotowych, sprawdzonych rozwiązań, które już w innych miejscach przyniosły dobre rezultaty. Przedsiębiorca nie musi sam pracować na markę, ani budować jej rozpoznawalności. Dostaje gotowy produkt, już istniejący w świadomości odbiorców.

Ponadto nie zapominajmy o tym, że zgodnie z zawartymi w umowie franczyzowej zapisami, franczyzobiorca może liczyć na profesjonalną pomoc i wsparcie ze strony franczyzodawcy. Często obejmują one:

  • szkolenia,
  • kontrole jakości i kontrole biznesowej,
  • wsparcie przy ustalaniu towaru oraz rekrutacji pracowników.

Dodatkowo, choć oczywiście franczyza wiąże się z ponoszeniem kosztów, najczęściej są one nieporównywalnie niższe niż w przypadku budowania od zera własnego przedsiębiorstwa. Nie ma też ryzyka, że dany produkt lub usługi zupełnie nie trafią w potrzeby rynku – w końcu działa się w już istniejącej sieci, wiarygodnej i o ugruntowanej renomie.

Franczyza – korzyści dla franczyzodawcy

Co natomiast zyskuje franczyzodawca? Dla podmiotu przekazującego dostęp do stworzonego przez siebie systemu franczyza jest szansą na zwiększenie już istniejących kanałów dystrybucji oraz wyprzedzenie konkurencji. Nieustanny rozwój sieci franczyzowej zmniejsza wolną przestrzeń dla rywali w branży, a także małym kosztem zwiększa rozpoznawalność marki i generuje dodatkowe zyski, bez ponoszenia wielkich nakładów finansowych.

Ponadto, udzielenie dostępu do wiedzy i strategii biznesowych wiąże się oczywiście z opłatami, co dla franczyzodawcy oznacza dodatkowe zyski oraz skuteczne skalowanie swojego biznesu.

Czy franczyza ma wady – ryzyko dla franczyzobiorcy i franczyzodawcy

Każdy model biznesowy ma jednak też swoje ryzyka. Nie inaczej jest w przypadku franczyzy. Franczyzobiorca musi liczyć się choćby z ograniczoną swobodą w podejmowaniu strategicznych decyzji odnośnie przyszłości firmy. Nie jest również właścicielem marki, przez co nieustannie pracuje tak naprawdę na cudzy rachunek. Równocześnie to właśnie on ponosi odpowiedzialność za błędy i sytuacje kryzysowe, które w razie zagrożenia pozycji marki mogą dla niego oznaczać nawet wypowiedzenie umowy.

Dla franczyzodawców nadmierny rozwój sieci potrafi wiązać się z trudnościami w zarządzaniu olbrzymią liczbą powiązanych podmiotów. Dodatkowo problemem niejednokrotnie okazuje się dobór potencjalnych partnerów biznesowych, wchodzących do sieci franczyzowej. Nie da się wyeliminować ryzyka nawiązania współpracy z nieuczciwą osobą, co może rzutować na kondycję całej marki.

Franczyza – sposób na prosty biznes?

Franczyza bywa skutecznym rozwiązaniem na stworzenie dochodowego biznesu. Przed podjęciem decyzji i podpisaniem umowy, zawsze trzeba jednak dokładnie sprawdzić korzyści i potencjalne ryzyko oraz przekalkulować ewentualne zyski. Nie w każdej sytuacji bowiem konkretne rozwiązanie musi się okazać tak korzystne, jak się może początkowo wydawać.

Blog

Pozostałe artykuły.

CookieYes – Consent 2.0, RODO i UOKIK

CookieYes – Consent 2.0, RODO i UOKIK

1. Czym jest CookieYes? CookieYes to zaawansowane narzędzie do zarządzania plikami cookie, które pomaga właścicielom stron internetowych w spełnianiu wymagań dotyczących prywatności i ochrony...

0 komentarzy

Wyślij komentarz